پهنه بندی فضایی دریافت شار انرژی خورشیدی برای احداث نیروگاه با مدل سازی در gis (مطالعه موردی استان یزد )

انرژی را میتوان یکی از عوامل اصلی و دخیل در رشد اقتصادی جوامع پیشرفته دانست استفاده تجاری از انرژی شرط اساسی توسعه است و کشورهایی که بهره ی کمتری از آن دارند در زمره کشورهای فقیر محسوب میشوند منابع انرژی تجدیدپذیر به عنوان ذخایری دوستدار محیط زیست و قابل دسترس، چشمانداز روشنی را در این زمینه فراهم نموده است. منابعی نظیر باد، خورشید، جزرومد و ژئوترمال به عنوان نمونه هایی از ذخایر تجدید پذیر می باشند. گستردگی و توزیع این منابع در طبیعت و ویژگیهای منحصر بفرد آنها مانند تولید غیرمتمرکز، عدم ایجاد اثرات مخرب زیست محیطی، فناوری نسبتاً ساده و دسترسی آسان به این منابع باعث توجه روز افزون برای استفاده هرچه بیشتر از آنها شده است و در این میان انرژی خورشیدی به عنوان منبع اصلی تمامی ذخایر انرژی دارای نقش تعیین کننده ای میباشد. اولین و مهمترین قدم در بهرهگیری از انرژی خورشیدی، یافتن مناطق مناسب استحصال این انرژیست. با توجه به تأثیر عوامل مختلف در این فرآیند از یک سو و قابلیت بالای سیستم اطلاعات جغرافیایی از سوی دیگر، استفاده از این سیستم ها میتواند در ارزیابی پتانسیل منابع مختلف به منظور استحصال انرژی خورشیدی کمک شایان توجهی بنماید. تصمیم گیری طریقه عمل در مسیری خاص، به صورت آگاها نه جهت نیل به اهداف و مطلوب تعریف شده است تا بدین طریق گزینه ای مناسب در میان انواع گزینه ها انتخاب شوند. یک مسئله مبتنی بر تصمیم گیری مکانی زمانی مطرح می شود که بین وضعیت مطلوب و موجود از دیدگاه تصمیم گیر اختلاف وجود داشته باشد. با توجه به مساله ی تصمیم گیری مکانی، ارزیابی صحیح روش ها و انتخاب مناسب ترین مکان جهت اجرای پروژه با توجه به شرایط حال حاضر یکی از مسائل مهمی است که پیش روی تصمیم گیران قرار دارد. ماهیت چند معیاره بودن تصمیم گیری، انتخاب فن آوری مناسب، فقدان اطلاعات کامل و به روز و کم تجربه بودن تصمیم گیران موجب پیچیدگی موضوع و ایجاد چالش درانتخاب روش تصمیم گیری و نهایتا انتخاب مکان مناسب جهت اجرای پروژه می گردد. انرژی منشا کلیه فرآیندهای طبیعی و انسانی است گسترش استفاده از انرژی های فسیلی مانند نفت و زغال سنگ، موجب آلودگی روز افزون از یک سو و سبب بالا رفتن دمای کره ی زمین در اثر انتشار گازهای گلخانه ای، از سوی دیگر شده است. انرژی خورشیدی از جمله منابع پایدار می باشد که امروزه توجه زیادی را به خود معطوف کرده است. متوسط تابش خورشیدی در استان یزد بالا است و پتانسیل خوبی جهت بهره برداری از انرژی خورشیدی در استان وجود دارد. نگارنده در این پژوهش بر آن است با پایش روش های تصمیم گیری چند معیاره مکانی مناسب ترین روش جهت مکان یابی احداث نیروگاه خورشیدی حرارتی در استان یزد مشخص نماید و مکان های مستعد برای احداث نیروگاه خورشیدی را در مقیاس محلی مشخص کند. توانایی های سامانه های اطلاعات اطلاعات جغرافیایی در زمینه ی مکانیابی سبب شده است تا درمکان یابی نیروگاه های خورشیدی مورد استفاده قرار گیرد. دراین پژوهش سعی شد موثرترین معیارها جهت ساخت نیروگاه خورشیدی که دسترسی به آن ها میسر بود در نظر گرفته شوندسپس با استفاده از نظر کارشناسان، این معیارها با سه دیدگاه تصمیم گیری اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی فرهنگی وزن دهی شدند چهار قاعده بولین، همپوشانی شاخص، فازی و ahp جهت شناسایی مکان های بهینه مورد استفاده قرار گرفت و ملاحظه گردید که نتایج هر روش تفاوت معنی داری با روش های دیگر نشان می دهد. بکارگیری روشهای تصمیم گیری چند معیاره به هدف تحقیق و بخصوص به دقت و قابلیت اعتماد به داده ها بستگی دارد . در نهایت جهت حصول اطمینان از صحت نتایج هر روش ارزیابی شد. منطق فازی به عنوان بهترین قاعده تصمیم گیری جهت شناسایی مناطق مناسب جهت احداث نیروگاه خورشیدی معرفی گردید. که در نهایت با اضافه کردن نقشه انرژی تابشی رسیده به سطح زمین به نقشه ای که با استفاده از منطق فازی ایجاد شده است طبقه بندی نهایی صورت گرفته ومناطقی که از اولویت احداث نیروگاه برخوردار بوده اند شناسایی شده است.